W czwartek, 30 marca 2023 r., odbyła się w naszej szkole IV edycja Włocławskiego Ogólnopolskiego Konkursu Humanistyczno-Przyrodniczego, którego pomysłodawcą i współorganizatorem jest p. Konrad Trokowski, a dzielnie wspierają go: p. Aleksandra Michalak oraz pisząca te słowa.
W tym roku konkurs poświęcony był Janowi Czochralskiemu, który jako pierwszy otrzymał monokryształ krzemu i określa się go ojcem światowej fotowoltaiki. Dorobek naukowy Jana Czochralskiego obejmuje ponad sto publikacji, dwie książkowe monografie, kilkadziesiąt patentów i tysiące stron raportów uważanych za tajne. Na szczególne wyróżnienie zasługują trzy osiągnięcia: radiomikroskop, metal B i metoda Czochralskiego. Najmniej może znane osiągnięcie to radiomikroskop z 1925 roku, będący połączeniem mikroskopu metalograficznego i układu odbiorczego radia kryształkowego. Ten radiomikroskop można dziś uważać za pierwowzór współczesnych skaningowych mikroskopów analizujących (SPM). Pół wieku później, w 1986 roku, Gerd Binnig i Heinrich Rohrer otrzymali zań Nagrodę Nobla z fizyki… Drugie odkrycie przyniosło mu sławę i bogactwo w okresie międzywojennym – to stop na panewki łożysk ślizgowych dla kolejnictwa, nazwany metalem B od niemieckiego B=Bahn=kolej. Ten patent z 1924 roku zrewolucjonizował ówczesny transport kolejowy największych potęg gospodarczych świata. Sprawił też, że dzięki sprzedaży praw patentowych Czochralski był zarówno znanym i cenionym naukowcem, jak i bogatym obywatelem. Trzecie odkrycie Jana Czochralskiego, dzięki któremu stał się sławny po wojnie i do dziś uważany jest za „ojca elektroniki współczesnej” to odkrycie metody pomiaru szybkości krystalizacji.
Arkusz konkursowy wzorowany był na egzaminie maturalnym z języka polskiego na poziomie podstawowym. Pierwsza jego część zawierała odwrócony test wiedzy o młodzieńczym życiu Jana Czochralskiego. W drugiej części uczniowie odpowiadali na pytania dotyczące trzech tekstów o naukowcu, natomiast w ostatniej części mieli za zadanie napisać wypracowanie na wybrany z dwóch zaproponowanych tematów.
Licealiści biorący udział w konkursie, mogli poznać formę pisemnej matury z języka polskiego PP, a także zapoznać się z życiorysem znakomitego polskiego naukowca, którego życie obfitowało w niezwykłe wydarzenia, czasami wręcz sensacyjne, ale zaowocowało odkryciami i dokonaniami walnie przyczyniającymi się do postępu cywilizacyjnego świata.
W tegorocznej edycji konkursu, który odbywał się pod patronatem Kujawsko-Pomorskiego Kuratora Oświaty, wzięło udział stacjonarnie 26 licealistów z „Długosza” oraz zdalnie, w swoich placówkach, czworo uczniów z IX Liceum Ogólnokształcącego im. Cypriana Kamila Norwida w Częstochowie, ośmioro uczniów z Akademickiego Liceum Ogólnokształcącego im. Hymnu Narodowego „Lingwista” w Gdańsku oraz jedna uczennica z Zespołu Szkół Ekonomiczno-Administracyjnych w Bydgoszczy.
O godzinie 9.00 w szkolnej bibliotece uczestników konkursu powitał i uroczyście konkurs rozpoczął ks. dr Jacek Kędzierski – dyrektor Zespołu Szkół Katolickich im. ks. Jana Długosza we Włocławku. Uczniowie gorliwie pracowali z arkuszem konkursowym, pod czujnym okiem bibliotekarki, przez cztery godziny. Teraz nadszedł czas na sprawdzenie wszystkich prac, również tych nadesłanych z odległych ośrodków i wyłonienie zwycięzców w odpowiednich kategoriach wiekowych. Ogłoszenie wyników nastąpi pod koniec maja br.
Dziękujemy wszystkim Uczestnikom konkursu za udział i już dziś gratulujemy Wam chęci zdobywania wiedzy.
Sławomira Lewandowska
Źródło:
Paweł E. TOMASZEWSKI, Jan Czochralski – Historia człowieka niezwykłego, Tekst referatu wygłoszonego na posiedzeniu Komisji Historii Nauki PAU w dniu 18 grudnia 2013 roku; opracowanie redakcyjne – Michał Kokowski
