Album “Nasz Długosz to młodości szkoła…” stanowi unikalne podsumowanie działalności Szkoły Długosza po jej reaktywacji w 2000 roku z subtelnym, acz wyraźnym spojrzeniem wstecz i docenieniem ludzi, bez których istnienie tej szkoły nie byłoby możliwe. Historia Szkoły Długosza została opowiedziana za pomocą wielu form literackich, ale też poprzez fotografie, które czasem dopełniają przekaz słowny, a czasem są inspiracją do rozważań i przemyśleń autorów tekstów, jak również Czytelników.
Co warte podkreślenia, w tym dziele zebrano wspomnienia nauczycieli i uczniów z czasów przedwojennych, powojennych i obecnych, dzięki czemu Czytelnik poznaje historię Szkoły Długosza niejako “z pierwszej ręki”, stając się uczestnikiem przedstawionych wydarzeń. Niezwykle warto sięgnąć po tę pozycję nie tylko ze względu na jej walory literackie, artystyczne, estetyczne i historyczne, ale przede wszystkim ze względu na niespotykany, nastawiony na Czytelnika sposób przedstawienia dziejów społeczności Szkoły Długosza. To lektura obowiązkowa dla wszystkich Długoszaków i osób, które w jakikolwiek sposób czują się związani z tą Szkołą.
Na pierwszych kartach tego pięknie wydanego albumu znajdziemy zdjęcie całej społeczności szkolnej (od przedszkola do liceum) wykonane przed budynkiem przy ul. Łęgskiej 26. Gdy przewrócimy stronę, naszym oczom ukażą się słowa hymnu szkolnego autorstwa Jerzego Pietrkiewicza – jednego z najwybitniejszych absolwentów Szkoły. W liryczny sposób opowiada on całą ponad stuletnią historię Długosza, dlatego to właśnie te słowa stały się fundamentem, na którym oparto konstrukcję albumu.
Publikacja ta jest kompletna, więc nie zabrakło w niej kalendarium przedstawiającego najważniejsze wydarzenia z historii Szkoły im. ks. Jana Długosza od rozpoczęcia jej działalności jeszcze w Pałacu Biskupim w 1916 roku z inicjatywy ks. bp Stanisława Zdzitowieckiego aż po wydarzenia bieżące z rozbudową bazy lokalowej na czele. Odniesiono się też do burzliwych dziejów okresu międzywojennego i bolesnych dla społeczności szkolnej wydarzeń z czasów PRL-u, gdy Szkoła na 52 lata zniknęła z mapy edukacyjnej Włocławka. Dzięki staraniom i wysiłkom ks. bp. Romana Andrzejewskiego i ks. bp. Bronisława Dembowskiego, przywrócono funkcjonowanie Szkoły w 2000 roku. Niebagatelną rolę w tym procesie odegrał ks. dr Jacek Kędzierski, którego wówczas mianowano dyrektorem Szkoły i który piastuje tę funkcję po dziś dzień. Ostatnią datą zamieszczoną w kalendarium, jest dzień 10 grudnia 2019 roku, kiedy to Biskup Włocławski Wiesław Alojzy Mering poświęcił odnowioną szkolną aulę mieszczącą się w budynku przy ul. Łęgskiej 26.
Jeśli Czytelnika nie pasjonuje faktografia i suche dane, to w dalszej części albumu jego oczekiwania również zostaną zaspokojone. Obecna wicedyrektor – pani Sławomira Lewandowska i ks. dr Andrzej Tomalak – były katecheta Szkoły, przeprowadzili obszerny i niezwykle interesujący wywiad z dyrektorem placówki – ks. dr. Jackiem Kędzierskim. Dzięki tej lekturze, możemy z innej perspektywy spojrzeć na wydarzenia związane z reaktywacją i początkiem funkcjonowania Szkoły u progu XXI wieku. Z zapisu wywiadu biją emocje i osobiste zaangażowanie pytających i rozmówcy. Ks. dyrektor Jacek Kędzierski obszernie omówił liczne, obiektywne sukcesy kierowanej przez niego placówki, ale jednocześnie wskazał na aspekty, które nadal wymagają szczególnej uwagi i ciężkiej pracy całej społeczności szkolnej. Nie zabrakło również opisu osobistych przeżyć i emocji księdza dyrektora związanych z obchodami licznych rocznic i jubileuszów zarówno szkolnych, jak i państwowych. W końcówce wywiadu odniesiono się do przyszłości, która rysuje się w optymistycznych i kolorowych barwach.
W kolejnym rozdziale albumu, coś dla siebie znajdą miłośnicy historii i architektury, ale pozostali Czytelnicy również nie będą mogli narzekać. O życiu i twórczości ks. Jana Długosza w ciekawym i nieprzesadnie obfitym opracowaniu opowiedział pan dr hab. Piotr Oliński, prof. ndzw. z Instytut Historii i Archiwistyki Katedry Historii Średniowiecza i Nauk Pomocniczych Historii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Naukowe rozważania zwieńczono wierszem Adama Piaseckiego – absolwenta Gimnazjum im. ks. Jana Długosza i laureata szkolnego konkursu poetyckiego.
Warto zapoznać się z publikacją wicedyrektor Szkoły – pani mgr Sławomiry Lewandowskiej, która w charakterystyczny dla siebie, subtelny i niezwykle wciągający sposób opisała dzieje budowy pomnika patrona Szkoły przed budynkiem przy ul. Łęgskiej 26. Czytelnicy mają okazję poznać wiele faktów i szczegółów “z pierwszej ręki”, gdyż to właśnie pani wicedyrektor jest autorką pomysłu i główną realizatorką tego przedsięwzięcia.
Ostatnim elementem tej części albumu są historyczno-architektoniczne rozważania nad budynkiem Szkoły przy ul. Łęgskiej 26 autorstwa ks. mgr. lic. Zbigniewa Łukasika – dyrektora Muzeum Diecezjalnego we Włocławku. Na kolejnych kartach publikacji znajdziemy techniczno-ekonomiczny opis doprowadzenia tego budynku do stanu używalności na potrzeby Szkoły. Pani mgr Magdalena Gutral – obecna główna księgowa ZSK, ze szczegółami opisała proces rozwijania bazy lokalowej Szkoły Długosza, rozpoczynając od budowy górnej sali gimnastycznej poprzez instalację ogrzewania w budynku, odnowienie elewacji zewnętrznej aż po budowę boiska wielofunkcyjnego na dziedzińcu i gruntowną renowację szkolnej auli. Wspomniane zostały także inwestycje poczynione wewnątrz i wokół budynku “Małego Długosza” przy ul. Wojska Polskiego 2A, a więc przede wszystkim remont wszystkich pomieszczeń, stworzenie pięknego ogrodu i budowę placu zabaw NIVEA. Tekst został opatrzony pełnymi statystykami Szkoły od roku szkolnego 2001/2002 do 2018/2019 włącznie.
Ogromną wartością albumu są wspomnienia nauczycieli i uczniów Szkoły zarówno z okresu przedwojennego, powojennego jak i czasów obecnych. Takie swoiste łączenie pokoleń pozwala na szerokie i obiektywne spojrzenie nie tylko na losy społeczności szkolnej, ale również sytuację społeczno-gospodarczą kraju i Kościoła na przestrzeni ponad stu lat. W albumie znajdziemy wspomnienia pana Tadeusza Kręcickiego – przedwojennego absolwenta Szkoły i maturzysty z 1939 roku, pana Henryka Miziołka – powojennego ucznia i ks. prałata Kazimierza Tartanusa – powojennego absolwenta Szkoły, który swój tekst opatrzył archiwalnymi zdjęciami. Nie tylko byli uczniowie, ale też byli nauczyciele zechcieli podzielić się swoimi wspomnieniami z czasów, kiedy byli członkami społeczności Długosza. W albumie znajdziemy krótkie wpisy pani Alojzy Czarneckiej – nauczycielki języka polskiego i syna pana Stanisława Opałki – nauczyciela geografii.
Część opisową albumu kończą wspomnienia absolwentów Szkoły Długosza z drugiej dekady XXI wieku. Dorosłe już osoby opowiedziały o pięknych latach spędzonych w murach tej szkoły i wskazały obecnym uczniom wartości, które niesie ze sobą szkoła katolicka i możliwości, które stwarza. Wśród tekstów znajdziemy ten autorstwa ks. mgr. Przemysława Kłosowskiego, który od dwóch lat jest kapłanem i pełnił funkcję wikariusza jednej z parafii w Kole. Możemy zapoznać się też z relacjami wyróżniających się uczennic w swoich rocznikach: Joanny Słowińskiej (2014 rok) i Leny Chmielewskiej (2018). Warto przeczytać wspomnienia Piotra Mroczkowskiego – absolwenta gimnazjum i liceum, który swoją postawą idealnie wpisał się w realizację misji katolickiej Szkoły Długosza.
Lekturę albumu najlepiej zacząć oczywiście od początku i chronologicznie zapoznać się z historią Szkoły Długosza. Można jednak otworzyć tę publikację od ostatnich stron i najpierw obejrzeć liczne zdjęcia dokumentujące zamieszczone teksty literackie. Warto wspomnieć, że zdjęcia pochodzą z bogatego archiwum Zespołu Szkół Katolickich, a autorem większości z nich jest szkolny administrator IT – pan Krzysztof Jabłoński, który także zadbał o projekt graficzny okładki. Obok wielu fotografii upamiętniających wydarzenia świeckie i kościelne, które odbyły się w Szkole Długosza na przestrzeni tych ponad stu lat, znajdziemy portrety biskupów, którzy przyczynili się do powstania i reaktywacji Szkoły, poczet dyrektorów ZSK ze szczegółową sylwetką ks. dr. Jacka Kędzierskiego, poczet kadry zarządzającej Szkołą i katechetów w latach 2001-2019 oraz wykaz i zdjęcia nauczycieli. Na kolejnych kartach zamieszczono zdjęcia wybitnych absolwentów Szkoły wraz z krótkimi notkami biograficznymi i zdobywców uczniowskich medali za najlepsze wyniki w nauce, najwyższy wynik egzaminów, stuprocentową frekwencję i realizację misji katolickiej.
W albumie znalazło się też miejsce dla licznych gości, którzy na przestrzeni ostatnich lat odwiedzili Szkołę Długosza. Z inicjatywy wicedyrektor – pani mgr Sławomiry Lewandowskiej, w szkole funkcjonuje Księga Gości zawierająca już kilkadziesiąt wpisów biskupów, władz kościelnych, centralnych i samorządowych, polityków, aktorów, muzyków, przedstawicieli innych szkół i wielu innych publicznych osób, które gościły w murach Szkoły Długosza. Na kartach albumu zamieszczono piękne skany w wysokiej rozdzielczości ich wpisów do Księgi Gości opatrzone zdjęciem każdej osoby. Niektóre podpisy złożone pod wpisami są nieczytelne ze względu na charakter pisma gościa, zatem Czytelnik może samodzielnie zidentyfikować niektóre osoby.
Podsumowując, należy stwierdzić, że album zatytułowany “Nasz Długosz to młodości szkoła…” to pięknie wydane i obfitujące w niezwykle wartościowe opisy, rozważania, przemyślenia i fotografie członków społeczności szkolnej dzieło, które stanowi idealne podsumowanie działalności placówki głównie po jej reaktywacji. Album posiada niezwykłą wartość historyczną i faktograficzną, ale również, a może przede wszystkim, wartość literacką i stanowi unikalną pamiątkę dla każdego, kto czuje się w jakikolwiek sposób związany ze społecznością Szkoły Długosza.
Konrad Trokowski
Nasz Długosz to młodości szkoła. W XX rocznicę reaktywacji Szkoły im. ks. Jana Długosza: red. ks. Jacek Kędzierski, Włocławek, Wydawnictwo Duszpasterstwa Rolników, 2020.
Album można również pobrać w formie elektronicznej w postaci pliku PDF – pobierz